SORUŞTURMA VE USUL İŞLEMLERİ

BERAAT ETTİRİCİ DELİLLERİN ELDE EDİLMESİ, SAVUNMA STRATEJİSİNİN TEMEL DAYANAĞIDIR

AVUKATIN DELİL TOPLAMA SÜRECİNDEKİ ROLÜ

OBJEKTİF GERÇEĞİN PEŞİNDE

Ceza yargılamasında soruşturma ve usul işlemlerinin yürütülmesi, davada objektif gerçeğin tespit edilmesiyle doğrudan bağlantılıdır.

Soruşturma ve usul işlemleri ise, davanın koşullarının her yönden, tam ve objektif olarak aydınlatılmasını amaçlayan kanunla belirlenmiş tedbirleri oluşturmaktadır.

Her şeyden önce, bu süreçte yasallık, objektiflik ve orantılılığın gözetilmesi gereklidir ki bu da soruşturmanın etkinliğini sağlar.

Soruşturmanın çıkarları ile kişinin özel alanının dokunulmazlığı arasındaki sınır nerede geçer? – bu sınır, korunan alana hukuksuz müdahaleyi sınırlayan yasal güvencelerle belirlenir.

Bunu göz önünde bulundurarak, doğru şekilde yürütülen soruşturma ve usul işlemleri, delillerin kabul edilebilirliği, ilgililiği ve güvenilirliği için temel oluşturur – ki bu da adil yargılamanın dayanağıdır.

MAHKEME, TARAFIN SUNDUĞU DELİLLERİ NASIL DEĞERLENDİRİR?

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLME STANDARTLARI

KABUL EDİLEBİLİRLİK

Ceza yargılamasında delillerin değerlendirilmesinin ilk kriteri bunların kabul edilebilirliğidir ki bu da onların biçimsel özgünlüğünü, elde edilmesi, taraflarla paylaşılması ve mahkemede sunulmasının yasallığını ifade eder.

GEÇERLİLİK

İlgililik kriterine göre, delil davanın koşullarıyla doğrudan bağlantılı olmalıdır. Özü itibariyle spekülatif ve yanıltıcı olan bilgiler kararın temelini oluşturamaz.

DOĞRULUK

Ve son olarak – delil doğrudan ve güvenilir olmalıdır; yani yanlış bilgi içermemeli, sahtecilik veya esaslı bir değişiklik şüphesi uyandırmamalı ve güvenilirliği doğrulanabilir olmalıdır.

KABUL EDİLEBİLİRLİK

GEÇERLİLİK

İlgililik kriterine göre, delil davanın koşullarıyla doğrudan bağlantılı olmalıdır. Özü itibariyle spekülatif ve yanıltıcı olan bilgiler kararın temelini oluşturamaz.

DOĞRULUK

CEZA DAVASINDA DELİLLER NASIL ELDE EDİLİR?

Ceza davasında deliller soruşturma ve süreç işlemleri yoluyla elde edilir.

Ceza Usul Kanunu, savunma tarafının hangi işlemleri yapabileceğini ve nasıl yapabileceğini ayrıntılı olarak sıralar, özellikle:

SAVUNMA FAALİYETİNDE SORUŞTURMA İŞLEMLERİ

Savunma faaliyetlerinde soruşturma işlemleri, kanunla belirlenmiş ve makul şüpheye dayanarak yürütülen özel hukuki tedbirlerdir. Amaçları, sanığın savunma pozisyonu için faydalı bilgilerin toplanmasıdır. Savunma tarafı aşağıdaki işlemleri gerçekleştirir:

TANIKIN GÖNÜLLÜ VE ZORLA SORGULANMASI

Sorgulama, tanığın belirli bir davaya ilişkin kendisine malum olan olaylarla ilgili gönüllü olarak ifade verdiği soruşturma işlemidir. Tanık, sorgulamaya katılmayı reddetme hakkına sahip olmakla birlikte, bu durumda savunma tarafı mahkeme aracılığıyla tanığın mahkeme hakimi önünde zorunlu olarak sorgulanmasını talep edebilir.

OLAY YERİNİN İNCELEMESİ

Olay yerinin incelenmesi, suçun koşulları, işlenme yöntemleri, izler veya diğer ek bilgilerin elde edilmesini amaçlayan bir soruşturma işlemidir. Prosedürü, davayla ilgili tüm önemli ayrıntıları fotoğraf ve video kaydı ile belgeleyen ve ilgili tutanağa kaydeden taraf yürütür.

SORUŞTURMA DENEYİ

Soruşturma deneyi, belirli bir durumun yeniden yapılandırılmasıdır; amacı, belirli koşullar altında belirli bir eylemin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğini ve/veya tanığın ifadesinin doğru olup olmadığını kontrol etmektir. Katılımcı ne, nerede ve nasıl olduğunu anlatır, soruları yanıtlar ve video, ses kaydı ve fotoğraf ile kaydedilen ayrıntılara işaret eder.

BİLGİSAYAR VERİLERİNİN EL KONULMASI

Savunma tarafı, mahkeme kararı ile bilgisayar sisteminden gerekli bilgileri talep etme yetkisine sahiptir; örneğin: güvenlik kamerası kayıtları, telefon kuleleri dökümleri, banka işlemleri, telefon görüşmeleri vb.

ARAMA, EL KOYMA VE GİZLİ SORUŞTURMA İŞLEMLERİ

Savunmanın arama, el koyma ve gizli soruşturma işlemlerini bağımsız olarak yapma hakkı yoktur. Bu tür işlemleri, savunma tarafının talebi üzerine mahkeme kararıyla Gürcistan Cumhuriyet Savcılığı gerçekleştirir.

SAVUNMA FAALİYETİNDE SÜREÇ İŞLEMLERİ

Delillerin elde edilmesinin ikinci yolu süreç işlemlerinin yapılmasıdır. Soruşturma işlemlerinin aksine, bunların yapılması “makul şüphe” standardını gerektirmez ve bunun için tarafın inisiyatifi yeterlidir. Bunu dikkate alarak, aşağıdaki işlemleri gerçekleştiriyoruz:

İNCELEME

Uzman incelemesi, dava için önemli olan bazı olguların uzmanların katılımı olmadan belirlenemediği durumlarda yapılır. Ayrıca, bir nesne üzerinde yalnızca özel bilgiyle değerlendirilebilecek iz veya işaretler varsa da geçerlidir. Uzmanlık incelemesine konu olan nesne, paketlenmiş ve mühürlenmiş şekilde uzmana teslim edilmelidir.

TIBBİ MUAYENE

Tıbbi muayene, savunma tarafı tarafından talep edilir ve ilgili yeterliliğe sahip bir doktor tarafından bir sağlık kuruluşunda gerçekleştirilir. Şiddetli ağrıya neden olmayan her türlü tıbbi prosedürü kapsar. Amacı, savunma stratejisinin oluşturulması için objektif tıbbi bilgi elde etmektir.

NUMUNE ALMA

Ayrıca, savunma tarafı; insan, ceset, hayvan, madde, nesne veya bilgi içeren başka bir nesnenin özelliklerini yansıtan örnek alma hakkına sahiptir. Örneğin, el yazısı örneği buna dahildir. Taraf, bu işlemin bir uzman tarafından yapılmasını talep etme yetkisine sahiptir.

DELİLLERİN KABUL EDİLMEZLİĞİNDEN KAÇINMANIN ÜÇ TEMEL KURALI

Soruşturma ve süreç işlemleri sıkı kurallara tabidir ve bu kuralların ihlali, elde edilen delillerin kabul edilemez olmasına neden olur.

Bu doğrultuda, savunma stratejimizde bu tür sonuçlardan kaçınmak için üç temel kural bulunmaktadır, yani:

DELİL NASIL KABUL EDİLMEZ HALE GELİR VE "ZEHİRLİ AĞACIN MEYVESİ" DOKTRİNİ NE ANLAMA GELİR?

Ceza Muhakemesi Kanunu, hukuka aykırı şekilde elde edilen delillerin kabul edilemez olduğunu ve hukuki geçerliliğe sahip olmadığını kesin olarak belirtir. Ayrıca, zincirleme etkiyle, bu delillerin dayanağı olan diğer tüm deliller de kabul edilemez sayılır. Bu durum, ilk kez 1920 yılında ABD Yüksek Mahkemesi tarafından Silverthorne Lumber Co. v. United States davasında kullanılan "zehirli ağacın meyvesi" metaforuyla bilinmektedir. Bu doğrultuda, telafisi imkânsız sonuçlardan kaçınmak için uyulması gereken üç kural vardır:

OTANTİKLİĞİN SAĞLANMASI

Her şeyden önce, hem belgeli hem de maddi delillerin özgün olması gerekir. Özgünlük, bilginin orijinal ve değiştirilmemiş haliyle sunulması anlamına gelir. Örneğin, cep telefonuyla çekilmiş bir fotoğraf mahkemeye elektronik formatta sunulur.

MAKUL ŞÜPHEYE DAYANAN HAREKET

Ayrıca, hiçbir soruşturma işlemi makul şüphe olmadan yapılmamalıdır; yani, ancak bilgi bütünlüğü mevcutsa ve bu bilgiler, makul bir kişiyi soruşturma sonucunda belirli bir gerçeğin ortaya çıkacağına ikna edebilir.

DELİLLERİN DOĞRU ŞEKİLDE KAYDEDİLMESİ, MÜHÜRLENMESİ VE PAKETLENMESİ

Ve son olarak: tüm deliller ilgili tutanağa dahil edilmelidir. Tutanak, bilginin mahkemeye sunulduğu resmi şablondur. Ayrıca, herhangi bir tahrifat şüphesini ortadan kaldırmak için deliller yasal usule uygun şekilde paketlenmeli ve mühürlenmelidir.

SORGULAMA AŞAMASINDA NİTELİKLİ YARDIM

MAKUL BİR SAVUNMA STRATEJİSİ GELİŞTİRMEK ZATEN SORUŞTURMA AŞAMASINDA BAŞLAR. DAVANIN ANA DELİLLERİ CEZA TAKİBİNİN BAŞLANGICINDAN İTİBAREN 48 SAAT İÇİNDE TOPLANMALIDIR. AVUKATLA İLETİŞİME GEÇMEDE GECİKMEYİN.